Kredia britanike do të sjellë rritje në RMV, por duhen marrë në konsideratë edhe rreziqet fiskale, paralajmëron Finance Think
Marrëveshja e kredisë me qeverinë britanike, e cila i vë në dispozicion vendit gjashtë miliardë euro për projekte infrastrukturore dhe kapitale, është një nxitës kryesor i rritjes ekonomike të qëndrueshme dhe afatgjatë, por huamarrja mbart edhe rreziqe të caktuara fiskale, shkruan Finance Think në analizën e saj të fundit pas nënshkrimit të marrëveshjes qeveri-qeveri midis […]
Marrëveshja e kredisë me qeverinë britanike, e cila i vë në dispozicion vendit gjashtë miliardë euro për projekte infrastrukturore dhe kapitale, është një nxitës kryesor i rritjes ekonomike të qëndrueshme dhe afatgjatë, por huamarrja mbart edhe rreziqe të caktuara fiskale, shkruan Finance Think në analizën e saj të fundit pas nënshkrimit të marrëveshjes qeveri-qeveri midis Maqedonisë së Veriut dhe Mbretërisë së Bashkuar dje në Londër, transmeton Portalb.mk.
“Ndarja e fondeve publike për infrastrukturë strategjike dhe projekte kapitale është një nxitës kryesor i rritjes ekonomike të qëndrueshme dhe afatgjatë. Investime të tilla, nga njëra anë, stimulojnë rritjen e PBB-së duke angazhuar drejtpërdrejt sektorët e ndërtimit dhe sektorët e lidhur me të, dhe nga ana tjetër, hedhin themelet për rritjen e produktivitetit dhe konkurrueshmërisë në planin afatgjatë. Investimet në rrjetin hekurudhor, për shembull, nuk janë vetëm përmirësime logjistike, por edhe hapa strategjikë për të rritur lidhshmërinë rajonale, efikasitetin e transportit të mallrave dhe njerëzve, dhe integrimin me korridoret e transportit trans-evropian. Investimet në kapacitetet shëndetësore përfaqësojnë një përgjigje thelbësore ndaj dobësive të vjetra në sistemin shëndetësor, veçanërisht në fushën e qasjes së barabartë në kujdes shëndetësor cilësor jashtë kryeqytetit”, thuhet në analizën e Finance Think.
Sipas analizës, thellimi i bashkëpunimit ekonomik me Mbretërinë e Bashkuar do të jetë thelbësor për zhvillimin ekonomik dhe integrimin e vendit tonë në rrjedhat më të gjera ekonomike globale.
Nga ana tjetër, Finance Think e vendos një huamarrje të tillë në kontekstin e rreziqeve të caktuara fiskale.
Vërehet se çdo huamarrje do të ndikojë në rritjen e borxhit publik, të paktën në afat të shkurtër deri në afat të mesëm. Nëse projektet për të cilat parashikohet financim parashikohen në Strategjinë Fiskale, atëherë, sipas Finance Think, në skenarin më të mirë, borxhi publik nuk do të rritet më shumë se parashikimi i tij në Strategjinë Fiskale, që nuk do të thotë se do të ulet.
“Megjithatë, sipas dokumenteve ekzistuese të planifikimit, jo të gjitha investimet e shpallura përmes këtij partneriteti janë përfshirë tashmë në shpenzimet e planifikuara buxhetore. Për shembull, projekti i vetëm i hartuar është Qendra Klinike në Shtip, ndërsa investimi më i madh – linja e re hekurudhore përgjatë Korridorit X – nuk është një projekt i planifikuar nga buxheti. Nëse këto projekte nuk përfshihen në projeksionet ekzistuese afatmesme të buxhetit, zbatimi i tyre do të çojë në një deficit më të madh se sa është planifikuar, dhe kështu në borxh publik më të lartë. Duke supozuar se gjysma e shumës mesatare vjetore të kredisë britanike do të përfaqësonte një deficit buxhetor mbi nivelin e parashikuar në Strategjinë Fiskale, borxhi publik në vitin 2029 do të arrinte në 65.9 përqind të PBB-së, krahasuar me 62.2 përqind të parashikuar aktualisht”, shkruan Finance Think.
Analiza paralajmëron se një skenar në të cilin financimi britanik është mbi shumën e deficitit buxhetor të parashikuar afatmesëm fsheh rreziqe dhe është në kundërshtim me angazhimin për konsolidim fiskal.
Nga ana tjetër, kushtet e financimit theksohen si të favorshme. Nëse bëhet fjalë për financim të projekteve me norma interesi dhe periudha mospagimi relativisht të ulëta, kjo, sipas Finance Think, do të ishte më e favorshme në krahasim me burimet alternative të financimit të deficiteve buxhetore, siç janë euroobligacionet. Megjithatë, vihet re se nëse kredia britanike është një shtesë, në vend që të zëvendësojë financimin e deficiteve buxhetore nga burime të tjera, siç janë euroobligacionet, atëherë borxhi ynë me interes do të vazhdojë të rritet.
“Prandaj, shtimi i financimit me kredi britanike në deficitin buxhetor afatmesëm të parashikuar tashmë përfaqëson një burim serioz rreziku fiskal. Nga ana tjetër, nëse përfaqëson financim brenda deficitit të planifikuar për tre vitet e ardhshme, sipas konsolidimit fiskal të parashikuar në Strategjinë Fiskale, ai do të ketë një ndikim veçanërisht të favorshëm në financat publike dhe do të ofrojë mbështetje të konsiderueshme për konsolidimin fiskal”, shton analiza.
Ndryshe, më 22 maj 2025, në Londër, zëvendëskryeministri Aleksandar Nikolloski, në emër të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut, nënshkroi Marrëveshjen Qeveri-me-Qeveri për Bashkëpunim Politik dhe Ekonomik me Mbretërinë e Bashkuar. Marrëveshja parashikon mbështetje financiare deri në 6 miliardë euro për zbatimin e projekteve kapitale në vend.
