Gjykata Kushtetuese e RMV-së shfuqizoi nenet e Kodit Zgjedhor që rritën pragun për mbledhjen e nënshkrimeve për kandidatët e pavarur
Gjykata Kushtetuese shfuqizoi nenet e Kodit Zgjedhor që rrisnin kuotat e nënshkrimeve të qytetarëve që kandidatët dhe listat e pavarura që planifikonin të merrnin pjesë në zgjedhje duhej të mblidhnin. Korpusi i ndryshimeve në Kodin Zgjedhor, përfshirë këto, u miratua në mars të vitit të kaluar, në pritje të zgjedhjeve presidenciale dhe parlamentare të vitit […]
Gjykata Kushtetuese shfuqizoi nenet e Kodit Zgjedhor që rrisnin kuotat e nënshkrimeve të qytetarëve që kandidatët dhe listat e pavarura që planifikonin të merrnin pjesë në zgjedhje duhej të mblidhnin. Korpusi i ndryshimeve në Kodin Zgjedhor, përfshirë këto, u miratua në mars të vitit të kaluar, në pritje të zgjedhjeve presidenciale dhe parlamentare të vitit të kaluar, dhe supozohej të zbatohej edhe për zgjedhjet lokale të këtij viti.
Vendimi i Gjykatës Kushtetuese nga seanca e sotme shfuqizon nenet 17 dhe 18 të ndryshimeve në Kodin Zgjedhor, të cilat bënë ndryshime në nenet 61 dhe 62 të Kodit Zgjedhor, të cilat i referohen numrit të nënshkrimeve të qytetarëve që kandidatët e pavarur duhet të mbledhin për të kandiduar në zgjedhje.
Ndryshimet në Kodin Zgjedhor që u miratuan vitin e kaluar dhe që tani po shfuqizohen me vendim të Gjykatës Kushtetuese, kërkonin që kandidatët e pavarur për deputetë, këshilltarë ose kryetarë komune të mblidhnin një përqind të nënshkrimeve të qytetarëve nga numri i përgjithshëm i votuesve të regjistruar në zonën zgjedhore ose komunën specifike ku ata kandidojnë.
Përpara ndryshimeve, kandidatët e pavarur duhej të mblidhnin të paktën 1,000 nënshkrime për të marrë pjesë në ciklet zgjedhore, pavarësisht nga numri i votuesve të regjistruar në zonën zgjedhore ose komunë.
Gjyqtari raportues për këtë çështje shprehu dyshime në lidhje me ndryshime të tilla nga pikëpamja kushtetuese, gjegjësisht se ato shkelin vlerat themelore të Kushtetutës, sigurinë dhe parashikueshmërinë juridike, parimin e sundimit të ligjit, dhe se ekziston gjithashtu dyshimi për shkelje të pluralizmit politik.
Nismëtarët e iniciativës drejtuar Gjykatës Kushtetuese për të kundërshtuar ndryshimet në Kodin Zgjedhor janë Liljana Popovska dhe një grup qytetarësh, përmes një përfaqësuesi, firmës avokatore “Petrusheva” nga Shkupi.
Përveç mundësimit të zgjedhjeve presidenciale dhe parlamentare, të cilat u mbajtën vitin e kaluar, që të votohen me dokumente personale, vlefshmëria e të cilave kishte skaduar deri në nëntë muaj para ditës së zgjedhjeve, një pjesë e ndryshimeve në Kodin Zgjedhor (KZ) që u miratuan më 7 mars me shumicë të gjerë në Kuvend, parashikonin edhe ndryshime që ndikojnë në pjesëmarrjen e mundshme të kandidatëve të pavarur në proceset e ardhshme zgjedhore.
Nga këto ndryshime preken listat e pavarura të kandidatëve për deputetë dhe këshilltarë, si dhe kandidatët e pavarur për kryetarë komune, hyrja e të cilëve në garën për zgjedhjen e postit të caktuar përcaktohet nga një kuotë e caktuar e nënshkrimeve të qytetarëve që duhet të sigurojnë.
Nëse deri më tani për të hyrë në garën për zgjedhjen e deputetëve u nevojiteshin të paktën 1000 nënshkrime të qytetarëve pavarësisht numrit të votuesve të regjistruar në njësinë zgjedhore ku garojnë, tani numri i nënshkrimeve që duhet të mbledhin listat e kandidatëve të pavarur do të përcaktohet nga numri i përgjithshëm i votuesve të regjistruar në zonën zgjedhore. Sa më i madh të jetë numri i zgjedhësve të regjistruar në njësinë zgjedhore ku ata garojnë, aq më i madh do të jetë numri i nënshkrimeve të qytetarëve që listat e pavarura duhet të japin për të hyrë në garën për zgjedhjen e deputetëve.
Përveç listave të pavarura për deputetë, ndryshimet në Kodin Zgjedhor kanë implikime edhe për kuotën e nënshkrimeve të nevojshme për pjesëmarrjen e kandidatëve të pavarur për këshilltarë dhe kryetarë komune në zgjedhjet lokale. Sipas dispozitave të mëparshme të KZ-së, kandidatëve të pavarur për kryetarë komunash dhe këshilltarësh u kërkohej të mblidhnin nga 100 deri në 1000 nënshkrime në varësi të numrit të përgjithshëm të banorëve në komunën në të cilën ata konkurrojnë.
Me ndryshimet e reja të miratuara në Kodin zgjedhor, megjithatë, kandidatët e pavarur për këshilltarë apo kryetarë komunash duhet të mbledhin së paku një përqind të nënshkrimeve nga numri i përgjithshëm i votuesve të regjistruar nga lista zgjedhore për komunën, përkatësisht për qytetin e Shkupit.
Nëse e marrim për simulim numrin e votuesve të regjistruar në qytetin e Shkupit në zgjedhjet lokale të vitit 2021 (467.373), kjo do të thotë se kandidatët e pavarur për këshilltarë apo kryetarë komunash në kryeqytet duhet të mblidhnin së paku 4.673 nënshkrime të qytetarëve, në vend të 1.000 sa ishin para ndryshimeve, për të marrë pjesë në zgjedhjet lokale.
