Përfaqësimi i shqiptarëve në rrezik: Draft-ligji që po përçan politikën shqiptare

Projektligji i ri për Përfaqësim të Drejtë dhe Adekuat, i zbuluar pjesërisht përmes medias, ka ngjallur një stuhi reagimesh politike dhe shoqërore në Maqedoninë e Veriut. Ajo që filloi si një iniciativë ligjore për të përmirësuar përfaqësimin institucional të komuniteteve jo-shumicë, veçanërisht shqiptarëve, është kthyer në një fushë përplasjeje të ashpër ndërmjet aktorëve politikë shqiptarë dhe atyre maqedonas, duke vënë në pikëpyetje vetë natyrën dhe drejtimin e reformave shtetërore në frymën e Marrëveshjes së Ohrit.

I. Draft-ligji – përmbajtja dhe problematikat

Përmbajtja e publikuar e draft-ligjit, veçanërisht formulimi i ri për “deklarim vullnetar të përkatësisë etnike” dhe zëvendësimi i Balancuesit me një “trup koordinues”, janë cilësuar si përpjekje për ta relativizuar përfaqësimin dhe për të lënë hapësirë për interpretime subjektive dhe manipulime politike.

Dy mangësi kryesore janë identifikuar:

1. Deklarimi i lirë i përkatësisë etnike, pa mekanizma të qartë kontrolli dhe pa të dhëna të verifikueshme – një qasje që mund të hapë rrugë për manipulime në punësime dhe përfaqësim formal, por jo substancial.
2. Vonesa në miratimin e akteve nënligjore, që rrezikon të krijojë një zbrazëti funksionale dhe juridike në zbatim, veçanërisht në një realitet ku punësimet partiake dhe diskriminimi etnik janë shqetësim real.

Aleanca për Shqiptarët: Kërkesë për transparencë dhe përfshirje

Aleanca për Shqiptarët ka dalë me një qëndrim të qartë: rishqyrtim të plotë të draftit, përfshirje të ekspertëve dhe shoqërisë civile dhe ndërprerje të çdo tentative për miratim të njëanshëm. Sipas saj, ligji nuk mund të ndërtohet mbi baza të mjegullta dhe jo-transparente në një kohë kur qeveria po ndjek një praktikë të punësimeve selektive me karakter diskriminues.

Ata kritikojnë përfaqësuesit shqiptarë brenda VLEN-it për mungesë vetëdijeje dhe nënshtrim ndaj agjendave të partnerëve maqedonas në qeveri.

BDI: “Tentativë për zhbërjen e përfaqësimit”

Bashkimi Demokratik për Integrim ka ngritur alarmin për atë që e quan një rrezik të drejtpërdrejtë ndaj rendit kushtetues multietnik. BDI shprehet se projektligji nuk e avancon, por përkundrazi, e minon përfaqësimin sasior të garantuar deri tani nëpërmjet mekanizmave ekzistues si Balancuesi.

BDI e ka lidhur këtë iniciativë me premtimet nacionaliste të VMRO-DPMNE dhe koalicionit ZNAM për “shfuqizim të barazisë së garantuar me ligj”.

Reagimet e Krenar Llogës dhe Blerim Bexhetit janë edhe më të ashpra, duke e quajtur projektligjin një “vulë nënshtrimi” dhe një “kapitullim politik e institucional” që çon drejt zhbërjes sistematike të përfaqësimit të shqiptarëve.

VLEN: Ndërmjet kritikës dhe mbrojtjes së reformës

Nga ana tjetër, zërat brenda koalicionit VLEN janë pozicionuar në mbrojtje të projektligjit, duke e paraqitur atë si një instrument reformues që garanton meritokraci dhe fund të punësimeve nepotiste. Sipas tyre, kritikat që vijnë nga BDI nuk janë parimore, por tentativë për të ruajtur privilegjet e vjetra.

VLEN akuzon ish-ministrat e BDI-së se kanë kapur institucionet me punësime familjare dhe klienteliste, dhe se po e kundërshtojnë ligjin për të ruajtur monopolin e tyre mbi sistemin administrativ.

Kriza e besimit dhe mungesa e konsensusit shqiptar

Zhvillimi më shqetësues në këtë mes nuk është vetëm përmbajtja e ligjit, por mungesa totale e një konsensusi të brendshëm shqiptar për çështje thelbësore të barazisë dhe përfaqësimit. Në vend të një fronti të bashkuar për përmirësim të ligjit dhe garantim të të drejtave kushtetuese, publiku po përballet me një garë për fajësim, delegjitimim dhe retorikë politike që e dobëson kauzën vetë.

Në këtë përplasje politike, po humbet thelbi: e drejta e shqiptarëve për përfaqësim real, të matshëm dhe të mbrojtur me ligj, si dhe mbrojtja e karakterit multietnik të shtetit.

Ligji për përfaqësim të drejtë nuk mund të jetë një formulë kompromisi e diktuar nga pushteti i shumicës dhe as një retorikë elektorale. Ai duhet të jetë produkt i një procesi transparent, gjithëpërfshirës dhe i ndërtuar mbi konsensus kombëtar dhe kushtetues. Pa një ligj të tillë, që përfshin mekanizma detyrues, të matshëm dhe të zbatueshëm, çdo reformë do të mbetet një fasadë politike – dhe shqiptarët do të vazhdojnë të jenë të nënpërfaqësuar në shtetin që ende lufton të jetë i përbashkët.

The post Përfaqësimi i shqiptarëve në rrezik: Draft-ligji që po përçan politikën shqiptare appeared first on Flaka, në çdo lajm... .